بازی فکری جنگا

معرفی

امروزه بازی‌های کامپیوتری آن‌قدر زیاد شده‌اند که دیگر برای بازی‌های خارج از دنیای «صفر و یک» جایی باقی نگذاشته‌اند؛ اما بعضی از بازی‌های فکری-تمرکزی از بازی‌های کامپیوتری پیشی گرفته‌اند و طر‌فداران زیادی دارند. در بین این بازی‌ها می‌توان به بازی «جنگا» اشاره کرد که به تمرکز زیادی احتیاج دارد. این محصول از 48 قطعه‌ی چوبی تشکیل شده است؛ به این ترتیب با قراردادن 16 ردیف سه‌تایی از بلوک‌های چوبی، برج برای شروع بازی آماده می‌شود. این بازی را می‌توان به صورت یک یا چندنفره انجام داد؛ به این ترتیب که هر بازیکن، یکی از قطعات را بیرون می‌کشد و در بالای برج مستقر می‌کند. باید توجه داشت که ابتدا باید ردیف بالایی برج تکمیل شود و بعد به سراغ ردیف بالا‌تر رفت؛ به‌علاوه، قطعه‌ای که برای بیرون‌کشیدن انتخاب می‌شود، نباید از چهار ردیف بالایی برج باشد. بازیکنان باید طوری قطعات را بیرون بکشند که برج فرونریزد. با ریزش برج، بازی تمام می‌شود و کسی که مسبب آن بوده بازنده است. بسته به حساسیت بازی می‌توان قوانین بازی را میان بازیکنان تعریف کرد. در مسابقات حساس مخصوصا در مرحله‌های پایانی، قوانین را به‌نحوی تنظیم می‌کنند تا بر حساسیت مسابقه افزوده شود. برای مثال، آزادی‌عمل برای امتحان‌کردن قطعات مختلف محدود می‌شود؛ علاوه‌براین، استفاده از دو دست برای بیرون‌کشیدن بلوک چوبی ممنوع می‌شود. با قطعات جنگا، بازی‌های هیجان‌انگیز و جذاب دیگری هم می‌توان انجام داد؛ مثلا ساختن سازه‌های مختلف چوبی یا دومینو.

سازوکار

48 قطعه‌ی چوبی که در کنار هم بازی هیجان‌انگیزی به وجود می‌آورند، تمام چیزی است که در ظاهر از جنگا می‌بینیم. هر قطعه ابعاد مشخصی دارد؛ به‌طوری‌که طولش سه‌برابر عرضش و ضخامتش هم یک‌پنجم طول‌ آن است. اغلب جنگا‌ها چوبی هستند؛ اما جنگا‌هایی هم وجود دارند که از پلاستیک ساخته ‌شده‌اند. البته مدل حرفه‌ای که همه‌جا از آن استفاده می‌شود، همان مدل چوبی است که بلوک‌هایش ابعاد مشخص 7.5 × 2.5 × 1.5 سانتی‌متر دارند.

چوب‌ها در وجه‌های مختلفشان برش‌های خاصی دارند تا با قرارگیری در کنارهم به‌راحتی روی‌هم بلغزند و امکان خارج‌کردن آن‌ها از میان سایر بلوک‌ها، در طول بازی وجود داشته باشد. برای ایجاد هیجان بیشتر و کمک به روند بازی، بلوک‌ها به‌صورت تصادفی تغییر ابعاد جزیی دارند. این تغییر ابعاد گاهی باعث شل‌شدن یک بلوک در ردیفش می‌شود و گاهی هم گیرکردن بلوکی در جای خودش به مستحکم‌شدن برج کمک می‌کند.  

بازی

برای شروع بازی، باید بلوک‌های چوبی در 16 ردیف‌ سه‌تایی کنار هم چیده شوند. بعد از چیدن بلوک‌ها، بازی شروع می‌شود؛ روند بازی این‌گونه است که نباید بلوکی از سه ردیف بالایی خارج شود؛ یعنی در ابتدای بازی، هر بازی‌کننده فقط می‌تواند از ردیف 1 تا 15 یک بلوک را خارج کند. هنگام خارج‌کردن بلوک، اصلا مکان قرارگیری یا ردیف آن مهم نیست. البته باید به این نکته توجه کرد که هنگام خارج‌کردن هر بلوک، برج 16 ردیفی فرونریزد. هر بازی‌کننده بعد از خارج‌کردن بلوک موردنظرش، آن را در بالای برج  قرار می‌دهد تا آن بلوک‌ها در کنار هم، ردیف جدیدی را تشکیل دهند. بازی تا جایی ادامه پیدا می‌کند که یکی از بازی‌کنندگان موجب ریختن برج شود.

خارج‌کردن بلوک‌ها باید فقط با یک دست انجام شود. در بازی‌های حرفه‌ای، بازی‌کنندگان حق امتحان پایداری بلوک را ندارند و باید حتما بلوکی را که انتخاب کرده‌اند، خارج کنند؛ اما در بازی‌های آماتور، بازی‌کننده می‌تواند بلوکی را حرکت دهد و اگر احساس کرد نمی‌تواند آن را خارج کند، بلوک را به محل قبلی خود بازگرداند و اقدام به خارج‌کردن بلوک دیگری کند.

اطلاعات کلی

این بازی در اوایل دهه‌ی 1970 توسط لسلی اسکات ابداع شد و اولین‌بار در سال 1983 در نمایشگاه اسباب‌بازی لندن با نام رسمی جنگا معرفی شد. بعد‌ها اسکات که طراح گرافیست هم بود، از بنیان‌گذاران شرکت بازی‌سازی آکسفورد شد.

طبق آمار، تاکنون 50 میلیون بازی جنگا فروخته‌ شده است که از 2.7 میلیارد بلوک جنگا تشکیل‌ شده‌اند.